سفارش و تأکید اسلام بر سلامت دندان و بهداشت دهان بر کسی که اندک آگاهی از اسلام دارد پوشیده نیست. مسواک زدن تنها یکی از دستوراتی است که اسلام در این جهت بر آن تأکید ورزیده است. امروزه دندانپزشکی با تکیه بر تجربه بشری و تحقیقات به روز و گسترده محققان علوم پزشکی و استفاده از تجهیزات مدرن عهده‌دار تلاش و کمک به حفظ سلامت و درمان و ارتقای سطح بهداشت دهان و دندان در جوامع بشری است. در بدو امر ممکن است چنین به نظر آید که خدمات دندانپزشکی با روزه که از عبادت‌های بزرگ و دارای نقش و اثرات معنوی عمیق در سلامت و رشد روحی و جسمی انسان است، سازگار نباشد.
شاید عمده‌ترین دلیل خلوت شدن مطب‌ها و کلینیک‌های دندانپزشکی در ایام ماه رمضان شبهات بیماران در مورد تداخل درمان‌های دندانپزشکی با روزه آن‌ها باشد. آنچه در پی می‌آید مجموعه احکام روزه‌داری برای بیماران دندانپزشکی است.
مسواک زدن اشکالی ندارد
طبق حکم مراجع، مسواک کردن دندان‌ها با خمیر دندان در حالت روزه اشکال ندارد، مشروط بر اینکه روزه‌دار از فرو دادن آب دهان و کف خمیردندان پرهیز کند. اما اگر بدون خمیر دندان هم دندان‌ها را مسواک می‌کنید، باید توجه داشته باشید که یا مسواک را از دهان خود خارج نکنید و یا رطوبت دهان را فرو ندهید. چراکه با بیرون آوردن و به دهان بردن دوباره مسواک، رطوبت آن رطوبت خارجی محسوب می‌شود که فرو دادنش موجب ابطال روزه می‌گردد.
وسایل معاینه روزه را باطل نمی‌کنند
وارد کردن وسایل دندانپزشکی به دهان، و در کل هر جسم غیر خوراکی، حین روزه‌داری اشکال ندارد. می‌توانید دغدغه خاطر برای معاینه دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه کنید.
نگران تزریق بی‌حسی نباشد
شاید مهم‌ترین نگرانی بیماران از انجام درمان‌های دندانپزشکی، هراس از تزریق ماده بی‌حسی باشد. بی‌حسی یکی از لازمه‌های بسیاری از درمان‌های دندانپزشکی است که به‌دلیل ورود یک مایع خارجی این توهم را پیش می‌آورد که ممکن است موجب ابطال روزه شود. مراجع‌تقلید بر افراد روزه‌دار احتیاط واجب دانسته‌اند که از تزریق آمپولی که به‌جای غذا به‌کار می‌رود، خودداری کنند. اما به حکم ایشان تزریق آمپولی که عضو را بی‌حس می‌کند یا به‌عنوان دارو به‌کار می‌رود، در مدت روزه‌داری اشکال ندارد.
خون و ترشحات دندان را فرو ندهید
یکی از عوارض درمان‌های دندانپزشکی، در حین یا پس از انجام درمان، حضور خون و دیگر ترشحات در محیط دهان است. کشیدن دندان بارز‌ترین مثال برای چنین مواردی است. درحالیکه فرو بردن عمدی این خون و ترشحات روزه را باطل می‌کند، فرو دادن سهوی آن‌ها اشکال ندارد و سلامت روزه را به خطر نمی‌اندازد. اگرچه بر طبق نظر مراجع، کشیدن دندان و هر کاری که به واسطه آن خون از دهان بیاید یا بی‌جهت آب یا مایع دیگری در دهان روان گرداند، از مکروهات ایام روزه‌داری است.
نگران خروج خودبخودی چرک نباشد
خروج خودبخودی چرک از مجرای آبسه (فیستول) که به دهان باز می‌شود، و فرو دادن طبیعی آن همراه بزاق، روزه را باطل نمی‌کند. اما خروج عمدی این‌مواد توسط عملی ارادی که خود بیمار یا دندانپزشک انجام دهند و فرو برده‌شدن آن همراه بزاق، بنا بر احتیاط واجب موجب ابطال‌روزه می‌شود؛ حتی اگر به‌قول فق‌ها «چرک در آب دهان مستهلک شده باشد»!
پانسمان موقت دندان اشکال ندارد
پس از پایان برخی درمان‌های دندانپزشکی مانند درمان‌ریشه (عصب‌کشی) یا جراحی‌لثه، دندانپزشک ممکن است دندان را به صورت موقت پانسمان کند. این پانسمان ممکن است در دراز مدت در بزاق‌دهان حل شود و حتی مزه‌گس آن در دهان محسوس باشد. فرو دادن سهوی این مواد در افراد روزه‌دار اشکال ندارد.
نخ دندان را فراموش نکنید
اگر روزه‌دار از روی‌عمد، ذرات گیر کرده می‌ان‌دندان‌ها را فرو دهد، روزه‌اش باطل می‌شود. برای پرهیز از این‌اتفاق باید پس از صرف غذا از نخ دندان استفاده کنید. هیچ عذری برای عدم استفاده از نخ دندان در ایام روزه‌داری پذیرفته نیست. استفاده از مسواک، دهانشویه و نخ دندان جزء لاینفک بهداشت دهان و دندان هستند که به عقیده دندان‌پزشکان در هیچ حالتی نباید از آن‌ها غافل شد. البته توجه داشته باشید که استفاده از نخ دندان در اصل جایگزین مسواک برای برداشتن پلاک و جرم میان دندان‌هاست، جایی که برسهای مسواک به آنجا نمی‌رسد، نه بیرون‌کشیدن ذرات غذا از میان دندان‌ها.
در حین روزه‌داری سعی کنید از هر قسمت نخ بیش از یک بار استفاده نکنید. چراکه رطوبتی که جذب الیاف نخ شده است، در صورت بیرون آوردن نخ از دهان، رطوبت خارجی محسوب می‌شود و در صورت آمیختن دوباره آن با بزاق و فرو دادن آن، روزه را باطل می‌کند. بهتر است از نخ‌دندان‌های بدون طعم و اسانس استفاده کنید تا شبهه‌ای در مورد سلامت روزه‌تان نداشته باشید.
نگران خوردن دارو‌ها نباشد
ممکن است دندانپزشک پس از انجام برخی درمان‌های دندانپزشکی اقدام به تجویز دارو کند. آنتی بیوتیک‌ها و ضد درد‌ها از جمله این دارو‌ها هستند که برای حفظ اثر درمانی خود باید با تناوب زمانی مشخصی مصرف شوند. دندانپزشک در ایام ماه رمضان به سادگی می‌تواند داروهای طولانی‌اثر را جایگزین مسکن‌ها و آنتی‌بیوتیک‌های مرسوم کند، به‌صورتی که تناوب مصرف آن‌ها به یک یا دو وعده در روز کاهش یابد تا بیمار به سادگی بتواند در بازه بعد از اذان مغرب تا پیش از اذان صبح آن‌ها را مصرف کند.
منبع :
