معاینه فیزیکی آغاز می شود. این اولین تماس فیزیکی پرسنل مطب با بیمار است. معاینه باید با ملایمت و توجهی خاص انجام شود. بررسی کامل و سر و گردن در اولین جلسه و پس از آن در تمام ملاقات های نگهدارنده برای پیشگیری ضروری است. بیمار باید از نیاز به معاینات دوره ای برای تشخیص کیست و تومورهای خوش خیم یا بد خیم مطلع شود چرا که هر ساله 26000 مورد سرطان در ناحیه ی سر و گردن تشخیص داده می شود.

معاینات خارج و داخل دهانی مشابه همان مواردی هستند که در تحقیقات و کتاب های گوناگون در تشخیص بیماری های دهان به آن ها اشاره شده است. ابتدا معاینات خارج دهانی انجام می گیرد. شکل ظاهری و تقارن صورت و اعضای آن شامل گوش ها، بینی و چشم ها باید مورد مشاهده قرار گیرد. اگر میدلاین صورت، پلین اکلوزال، خط لبخند دندان های طبیعی یا پروتز موجود با یکدیگر هماهنگی ندارند، علت آن باید مشخص شود. قبل از آغاز بازسازی دندان ها، بیماران معمولاً ارزیابی های خاص و محدودیت های درمان مربوط به زیبایی را می پذیرند در حالی که یک گفت و گوی مشابه در پایان درمان به عنوان نوعی توجیه تلقی می شود.

فضاهای زیر چانه ای، زیر فکی، پاروتید و گردنی برای تشخیص لنفادنوپاتی یا تورم غیر عادی باید با دست معاینه شوند. جراحی ایمپلنت ممکن است در ایجاد سنگ های غدد بزاقی که از قبل وجود داشته اند مقصر شناخته شود. فضای بین شکاف کاروتید و شکاف فوق جناقی برای تشخیص هایپر تروفی غده ی تیروئید باید با دست معاینه شود چرا که فیزیولوژی این غده بر سوخت و ساز استخوان و نحوه ی درمان ایمپلنت تأثیر گذار است. پس از آن که معاینه ی داخل دهانی لب ها، مخاط لبی و گونه ای، کام سخت و نرم، زبان و حلق دهانی انجام می شود. هرگونه زخم یا وضعیت بیمار گونه باید قبل از آغاز مراحل درمان ایمپلنت مورد ارزیابی بیشتر قرار گیرد.