اگرچه معاینه زبان کار دشواری نیست، بیماری های زبان می توانند از لحاظ تشخیصی و درمانی برای پزشک چالش برانگیز باشند. شناسایی و تشخیص این اختلالات و ضایعات زبان نیازمند اخذ شرح حال کامل شامل زمان شروع و طول مدت علائم، علائم پیش درآمد و سابقه مصرف دخانیات و الکل است. معاینه زبان از لحاظ شکل ظاهری و ارزیابی دقیق لنفادنوپاتی ها نیز اهمیت دارد. زبان جغرافیایی، زبان شقاق دار و زبان مویی شایع ترین مشکلات زبان هستند که نیازی به درمان ندارند. گلوسیت رومبویید میانی معمولاً با عفونت کاندیدایی همراهی دارد و به داروهای ضد قارچ موضعی پاسخ می دهد.

گلوسیت آتروفیک اغلب با کمبود تغذیه ای زمینه ای آهن، اسید فولیک، ویتامین B12، نیاسین یا ریبوفلاوین ارتباط دارد و با اصلاح اختلال زمینه ای برطرف می گردد. لکوپلاکی مویی دهان می تواند نشانه ای از نقض ایمنی زمینه ای باشد که به وسیله ویروس اپشتاین بار ایجاد و به کمک داروهای ضد ویروس خوراکی درمان می شود. در مورد توده های زبان معمولاً انجام بیوپسی برای افتراق ضایعات زبانی خوش خیم از لکوپلاکی پیش بدخیم یا کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC) ضروری است. سندروم دهان سوزان اغلب زبان را نیز درگیر می کند و در کارآزمایی های شاهد دار به درمان با آلفا – لیپوییک اسید، کلونازپام و درمان شناختی – رفتاری پاسخ داده است. کارآزمایی های متعدد همچنین حاکی ار تأثیر تأیید شده درمان جراحی زبان بند دار در مقایسه با آموزش به تنهایی، در به حداکثر رساندن میزان موفقیت در تغذیه با شیر مادر بوده اند. ضایعات زبانی با اتیولوژی نامشخص، ممکن است نیازمند بیوپسی یا ارجاع به متخصص گوش، حلق و بینی، جراح سر و گردن یا دندانپزشک با تجربه در زمینه پاتولوژی های دهان باشند.