در سال 1965 میلادی، Branemark اولین ایمپلنت دندانی نوین را که از تیتانیوم ساخته شده بود در استخوان فک پایین مردی 35 ساله که بر اثر شکاف کام و از دست دادن اکثر دندان‏ های خود قادر به صحبت کردن و غذا خوردن نبود ، کاشت.

توانایی تیتانیوم در ایجاد اتصال محکم با استخوان از سال‏های قبل تر مورد تأیید قرار گرفته بود. Bothe و همکارانش Beaton و Darenport نتایج کاشت تکه ‏های انواع فلزات از جمله تیتانیوم را در استخوان گربه در سال 1940 منتشر کرده بودند . Leventhal در سال 1951 پس از قرار دادن پیچ ‏های تیتانیومی در استخوان موش گزارش داد: «در پایان هفته ششم، پیچ کاشته شده حتی محکم تر از زمان کاشت بود و در آوردن آن در هفته دوازدهم بسیار مشکل تر گردید به طوری که در هفته شانزدهم تلاش برای در آوردن پیچ منجر به شکستن استخوان گردید.» جالب است که او پیش بینی نمود که با توجه به اتصال محکم این ماده در استخوان می ‏توان در آینده از آن برای ساخت پروتزهای با ثبات بهره برد.

ایمپلنت ‏های دندانی که امروزه مورد استفاده قرار می‏ گیرند جزو مواد آلوپلاستیک طبقه ‏بندی می‏ شوند . آلوپلاست‏ها مواد غیر زنده ‏ای هستند که وقتی در داخل بدن میزبان جاسازی شوند به آنها ایمپلنت می‏ گویند. ایمپلنت‏ های دندان در حفره دهان و در زیر مخاط، لایه پوست و یا در داخل استخوان فک کاشته می‏ شوند تا گیر و ثبات پروتزهای ثابت یا متحرک رویی را تأمین نمایند.

نقطه عطف حوادث فوق تحقیقات تیم دکتر برنمارک در لابراتوار میکروسکوپی زنده دانشگاه Lund سوئد می ‏باشد. دکتر برنمارک به عنواک یک جراح ارتوپد و متخصص آناتومی بر روی روند بهبود استخوان کار می ‏کرد . گروهی که وی سرپرستی آنها را بر عهده داشت یک استوانه فلزی از جنس تیتانیوم را داخل استخوان خرگوش جاسازی کردند تا با استفاده از میکروسکوپ روند ترمیم را پیگیری نمایند . چند ماه بعد ، آنها برای بیرون آوردن این استوانه فلزی اقدام کردند و در نهایت تعجب دریافتند که این استوانه تیتانیومی آن چنان با استخوان یکپارچه شده است که امکان خارج کردن آن وجود ندارد . تجربیات گروه برنمارک تا سال‏ها مورد تردید قرار گرفت و تنها پس از راه یابی به محدوده ایالات متحده کاربرد بالینی گسترده آن آغاز شد و این زمانی بود که وی نتایج کار آزمایی‏ های بالینی خود را در کنفرانس تورنتو در سال 1982 با همکاران خود در آمریکای شمالی مطرح ساخت .

یکپارچگی استخوانی (Osseointegration) که از سوی برنمارک به عنوان کلید موفقیت درمان ایمپلنت مطرح شد ، بر پایه تماس مستقیم قسمت ‏هایی از سطح ایمپلنت و استخوان در بزرگنمایی میکروسکوپ نوری تعریف می‏ شود.

امروزه بیش از 220 نام تجاری از سوی 80 شرکت گوناگون وارد بازار می‏ شود به عبارت دیگر با توجه به تنوعی که در مواد، آماده سازی سطح ، شکل ، طول و قطر ایمپلنت‏ های در دسترس وجود دارد ، درمانگر می‏ تواند از میان 2000 ایمپلنت مناسب ترین آنها را انتخاب نماید.

ایمپلنت ‏های امروزی به شکل ریشه دندان طرحی می ‏شوند (Root form implant) ، این بدین معنی است که به گونه ‏ای طراحی شده اند که به شکل عمودی در ارتفاع استخوان کاشته شوند. اصطلاح rott form در سال 1988 توسط آکادمی دندانپزشکی ایمپلنتی ایالات متحده به تصویب نهایی رسید . امروزه بیش از 90 نوع طراحی گوناگون با تنوع فراوان در بدنه ایمپلنت و اجزای پروتزی آن در دسترس است . ایمپلنت ‏های دندانی ریشه‏ ای شکل از سه جزو اصلی بدنه ایمپلنت ، اباتمنت، پروتز رویی (کراون ثابت یا انواع متحرک) تشکیل می ‏شود . بدنه ایمپلنت در شکل‏ ها و طرح ‏های گوناگونی ساخته شده است ولی جنس آنها در اکثر موارد از آلیاژهای تیتانیوم می‏باشد. بدنه ایمپلنت را به سه قسمت کرستال (گردن)، میانی و اپکس آن تقسیم می‏کنند که در طراحی هر یک باید ملاحظات خاصی را مد نظر قرار داد .

بدنه ایمپلنت را به سه روش کلی زیر می‏ توان در داخل استخوان فک قرار داد:

1. جراحی یک مرحله ‏ای 
2. جراحی دو مرحله ‏ای 
3. بدون فلپ 

در روش جراحی دو مرحله ای ، بدنه ایمپلنت در داخل استخوان فک کاشته می‏ شود و روی آن با بافت نرم پوشانده خواهد شد . پس از پایان دوران ترمیم و اطمینان از یکپارچگی استخوان و ایمپلنت ، با انجام یک جراحی کوچک و ظریف ، بافت نرم روی ایمپلنت کنار زده می‏ شود تا امکان قرار دادن اباتمنت و ساخت پروتز فراهم گردد .

با پیشرفت‏ هایی که در فن آوری ساخت ایمپلنت حاصل شد، اطمینان درمانگران از وقوع پدیده یکپارچگی استخوانی افزایش یافت . از این رو، در مواردی که استخوان کافی و بالغ در اطراف ایمپلنت وجود داشت و ثبات اولیه ایمپلنت کاشته شده مطلوب بود ، روش یک مرحله‏ ای انتخاب گردید . در این روش ، به جای قرار دادن پیچ محافظ یا Cover Screw بر روی ایمپلنت ، از اباتمنت‏ های موقتی Healing Abutment استفاده می‏ شود و فلپ بافت نرم در اطراف آن بخیه زده خواد شد . عدم نیاز به جراحی مرحله دوم ، شکل ‏گیری کامل بافت نرم در اطراف اباتمنت موقت در طول دوران ترمیم استخوان ، کوتاه تر شدن مراحل درمان و راحتی بیشتر بیماران از مزایای خاص این روش درمانی است . با این روش می‏ توان از شیوه بارگذاری فوری ایمپلنت نیز بهره برد و با قرار دادن اباتمنت موقت یا دایمی کار قالب گیری و ساخت پروتز موقت اولیه را آغاز کرد .

مطالب مرتبط:

سیستم هدایت جراحی ایمپلنت

راهنمای طراحی ایمپلنت و جراحی پیشرفته