بیومکانیک حالت بی دندانی : دندان ها قسمتی از دستگاه جونده را تشکیل داده که در حفرات دندانی ( ساکت ) ثابت شده اند . در انسان ، دندانها به دو سری شیری و دائمی تقسیم می شوند . تعداد دندانهای شیری در هر نیمه فک 5 عدد و دندان های دائمی 8 عدد می باشد .
به طور کلی دندان ها با توجه به شکل آناتومیکی و موقعیتی که در دهان دارند، اعمال زیر را انجام می دهند :
1 – جویدن 2 – زیبایی 3 – تکلم 4 – حفاظت از بافت های نگهدارنده دندان ها
دندان ها تنها در صورتی می توانند بخوبی عمل کنند که حمایت کافی داشته باشند . این ساپورت توسط پریودونیشم ( Periodontium ) تامین می شود . پریودونشیم دندان ها را به استخوانهای فکین متصل می کند و یک دستگاه آویزشی ( Suspensory ) قابل ارتجاع پدید می آورد که در مقابل فشارهای هنگام کار مقاوم است . پریودونشیم به دندان ها اجازه می دهد که موقعیت خود را هنگامی که تحت فشار قرار می گیرند با شرایط جدید وفق دهند . پریودونشیم یک واحد فانکشنال شناخته می شود و توسط سمان به دندان و توسط آلوئولار پروسس به استخوان فک می چسبد اتصال میان این دو بافت توسط لیگامان پریودنتال ( Periodontal ligament ) و لامیناپروپریا ( Lamina Propria ) تامین می شود .
بطور کلی بی دندانی به دو گونه تقسیم می شود :
1 – بی دندانی کامل : به کسی گفته می شود که هیچ دندانی در دهان ندارد .
2 – بی دندانی ناقص : به کسی گفته می شود که حداقل یکی از دندانهایش بجز دندان عقل را از دست داده باشد .
هنگامی که دندانها از دست رفتند زائده آلوئلر فک بی دندان می شود و آلوئولها که ریشه ها را در خود جای داده اند با استخوان جدید پر می شوند که به این زائده آلوئر ریج باقیمانده می گویند . شدیدترین نیروهایی که بر دندان ها وارد می شوند عمودی و معمولا در طی جویدن و بلع ایجاد می گردند . نیروی وارد شده بر دندان توسط لیگامان پریودنتال به استخوان حمایت کننده دندان منتقل می شود . لذا فردی که دندان های خود را از دست داده از حمایت پریودنتالی محروم شده و مکانیسم انتقال نیروهای فانکشنال به بافت های مورد اتکا تغییر می یابد .
watt مساحت متوسط مورد اتکای دندان مصنوعی را برای فک بالا 22/66 و برای فک پایین 12/25 حساب کرده است . در صورتی که این مساحت برای غشاء پریودنتال دندانهای طبیعی حدود 45 در هر فک است . که بیش از 3/5 برابر مساحت نشست گاه دست دندان فک پایین است . با در نظر گرفتن اینکه مساحت مخاط تحمل کننده نیروی ناشی از دست دندان کامل در مقایسه با سطوح اتکای دندانهای طبیعی کم است متوجه خواهیم شد که بافت های مورد اتکای دست دندان مصنوعی برای عمل تحمل نیرو مناسب نیستند .
از دست دادن دندانها در نظر اکثر بیماران نقص عضو بشمار می رود و محرکی نیرومند که آنها را وامی دارد برای حفظ سلامت دندان ها و داشتن وضع ظاهری خوب به مراقبت های دندانی روی آورند . اما در نظر اکثر دندانپزشکان از دست دادن چندین دندان به معنی روبرو شدن با نقص عضو بزرگتری است .یعنی : از بین رفتن قسمتی از اسکلت صورت و تغییر ساختمان و عمل بافت نرم
بی دندان بودن تهدیدی است برای سلامتی دستگاه جونده و اغلب ، هم از نظر عمل و هم زیبایی نتایج نامطلوبی دارد .
مطلب مرتبط :
